Vanmorgen was ik weer ongevraagd deelgenoot van een bijzondere uitdaging tijdens het ontbijt. Mijn dochter van 5 vond dat ze zelf wel mocht bepalen wanneer ze aan tafel kwam. En terwijl de klok wegtikte en ik de druk voelde omdat ze anders te laat op school kwam greep ik terug naar een aloud beproefd middel, chantage. Als ze nu aan tafel zou komen mocht ze een boterham met vlokken! Uiteraard lukte het nu wel. Alleen bleef papa wel achter met een kater. Opvoeden het blijft maar een ingewikkeld iets! En nu blijkt er ook nog een verschil te zijn tussen opvoeden en zorgen voor?
De schrijver Jan Geurtz legt dit in het boek "Het einde van de opvoeding" heel helder uit.
"Opvoeding" is gericht op het toekomstig belang van het kind, "zorgen voor" is gericht op het directe belang.
Je kunt zeggen dat 'zorgen voor' bestaat uit het geven van voeding, onderdak. Ook het aanleren van vaardigheden en waarschuwen voor gevaren. "Uitkijken met oversteken, geen warme hete aanraken ", dat is zorg.
Opvoeden komt om de hoek op het moment dat je bijvoorbeeld je kind leert haar speelgoed op te ruimen omdat dit zo hoort. In het belang een vaardigheid voor de toekomst aan te leren wordt het vaak vermanend of bestraffend toegesproken.
Er is dus een heel duidelijk verschil tussen opvoeding en zorgen voor.
Hoe merken we dan het verschil tussen zorg en opvoeding? Uiteraard lopen beiden activiteiten door elkaar maar grofweg kun je stellen dat zorg veel gemakkelijker geaccepteerd wordt. Kinderen zien zelf het directe belang van zorg. Opvoeding is voor hen schimmiger omdat het resultaat ergens in de toekomst ligt. Ouders missen vaak sterke argumentatie voor opvoeding en we vallen terug op one-liners als "omdat ik het zeg" .
Vaak zijn het de waarden en normen die we zo graag over willen dragen, ingegeven door onze eigen jeugd. We compenseren ons gemis naar onze kinderen zonder dat we ons vragen of dit daadwerkelijk bijdraagt aan ontwikkeling van de waarden.
Zijn waarden dan niet belangrijk? Jawel alleen ze zijn intrinsiek bij het kind al aanwezig. Het gaat er veel meer om dat je als ouder deze zichtbaar uitdraagt. Dat kan soms een eye -opener zijn.
Wanneer ik terugdenk aan het vlokken dilemma dan is het wel pijnlijk te erkennen dat ik hierin geen rolvoorbeeld ben. Mijn ontbijt bestond die dag uit een cracker bij de aanrecht en ik verwachtte van mijn dochter dat ze netjes aan tafel ging zitten?!
Soms kunnen kinderen de beste spiegels zijn, we vergeten alleen echt te kijken.
Pascal
Pascal van der Steen
Ik heb mijn praktijk in Roermond, Limburg. Oprichter van “Nu ik nog”. Inmiddels een veertiger en dus een ervaren dertiger. Trainer, mentor maar vooral counselor voor dertigers die in de knoop zitten.